PELLAZGO-ILIRET E AFGANISTANIT… TRASHEGIMTARET E LEKES SE MADH !!!
Postuar më Qershor 17, 2013 nga albanopoli -albanology nën ERNEST KOLIQI, Kategoritë e Mendimit, Shoqeria
—————————————————————
Where ripen Afghanistan, Pakistan, Tajikistan and China, there is spout Hundza. It`s over 2500 m above sea level and surrounded by mountains seven thousand meter high. Pone this mountain altitude produced entirely of vegetables, fruits and whole grains endryshëm, there are produced from potatoes, beans, wheat, barley, watermelon, grape, cherry, apple, pear, peach and apricot. Residents are field-makers (farmers) have created wonderful Nail its system of irrigation and drainage, drainage channels called KULLSE. (Classifieds drainage) mountain top covered with glaciers called RAKAPOSHI (K-fell kahposhtë) supplies the valley with drinking water. Qafirstani seen as paradise on earth in northeast Pakistan, with beautiful lakes, ujëvaremahnitise, green forests intact, permanent snow and sun gently. But nukështë only country that fascinates. But who are the kafir? Hundëzakët live about 100-140 years. Residents living in harmony and kanëshëndet good time without disease are known to live in that world. A mother gives son tëlindur breasts to three years, and only two girls. In no partitions spout married couples. They call themselves hundëzakë because they live in valleys between mountains eka shape of the nose. Languages spoken by them is BURRUSHASKI (slip-burrërrisht), which is not written language. Men wear SHALVARE (Albanian: shal-sledge), while their gratëbluzën KAMISHA call. Their dances accompanied by drums, flutes and dancers jump apopipëzat capture hand in hand around. On festive occasions burratveshin wool cape called Peaks. October is a celebration of wine (alcoholic beverages). Gratënuk are covered with veils or headscarves Holiday is the most important of the Solar New Year. This celebration is called Uros NA (Classifieds). In a single day of December marriages performed all year. Hundëzakët etregojnë generations how their history have remained there since the III century p. e. s.dhe that originate from the time of Alexander the Great. Aristides Kola arvanitas historian in his book, Arvanites “writes. . . Big Alexandria, Illyrian his mother had increased his army with soldiers chosen Illyrians. But the Kliti pasvrasjes by Alexander the Great, note that the period of about six thousand ushtarëilirë were separated from the latter and being separated positioned separately in Braktane up Qafirstanin SAU focused on today. . . Spout, because they live in the geographical part of the form of Nasal. So we have to address a host of Illyria (today about 50 thousand of them) which remain to ngakoha of Alexander the Great, from the time of the conquest of the Kingdom of Darius of Persia. The place was called Qafirstan ihundëzakëve because not accept Islamization. (Qafirstan-country unbelievers). Hundëzakët lived for thousands of years as early pagan shekullitXIX until Amir Abdur Rahman Khan of Kufr has converted to Islam. (1895-1896). After the conquest of the Emir of Kabul place was named Nuristan (Spot Light). Qafirstani ishtepushtuar often Emir and certainly before their identities were downgraded, “Priest” of them were killed, burned religious centers, youth were taken by force to the military, the harem kursevajzat Khan. What is also important to hundëzakët today’s meujë mixed drink wine, as our ancestors Illyrians. People are tall, with white skin and red sunken cheeks, most of them with blue eyes, green and gray, hair, brown to yellow, gjëqë distinguishes the Afghans or Pakistanis tagjikët. Many of them leshkuq. Qafirstanit woman, “the Hundëzës Kalash women with her beauty only makes mashkullinjo kalash also lose his religion.” “When a Kalash woman drinks water dukegjarpëruar seen water down her throat during the beautiful” These zakonshmeqë are descriptions of the beauty and tenderness become kafir women. They are believed to be more white than ebardha. “From her skin veins seen through her white body.” While living high in the mountains of the Kalash tribe characteristic. Fundittë Kalash are animists of Central Asia. As a small group of five thousand persons have a history unlike other ngahundëzakët. Over the centuries Qafirstani was divided into two areas-it’s tëzinj kafir today are the kafir Kalash and red, their descendants now live in Nuristan qëiu subject of jihad Emir of Kabul. “The black kafir” live their faith today Animist, which is believed to edhedruri soul. With thousands of years Kalash have survived and maintained their unique culture, social and linguistic identity, but the new century has faced two new tëfundamentalizmit religious confrontation and climate change. Hundëzës and hundëzakëve study is of great importance for Albanian culture, sepsekanë lived thousands of years apart from the circle and also are popular store features, and customary language Illyrian-Albanian. Where are we? Pakistani media first started shkrujnë for this group of people during the 70-takur Qafirstani faced with hunger. Thanking Prime Zylfiqar Ali Bhutto (who was originally from hundëzakët), was declared tragedy and saved Gentiles, ndërsaAli Bhutto was their hero. But, with the advent of Deoband in force since 1979 (President Zia Ul Haq) the last shënoifillimin kafir (hundëzakëve). Who are Deoband? A Wahhabi version of Islam, who believe that only atadhe wahabitë should exist, other Islamic sects should disappear. Gjeneral Zija Ul Haq (himself a member of the sect Deobant) went so far as to side tablirrëve (tablirrët, stream deobantëve) islamizoi every corner of Pakistan. As a result of kësajtablirret (Taliban) forcibly entered Qafirstan taking over 70% of the territory and destroy everything indigenous and imposing harsh of Islam. The kidnap of Hundëzake-Kalash women and forced marriages to Muslim converted were and are one of the methods used today. The kidnaped women and forcibly married were not allowed to see their relatives përderisaedhe they do not take Islam as their religion. But is not the women also fsheftësi are sold with the way “that pays more.” transfer not allowed. Qafirirëve Poverty is also another major factor for tablirri-embracing Islam. The government does not give credits ot the kafir, and state police and justice of Pakistan nukkundërvehet never hundëzakëve property when attacked. Tablirret also play a hundëzakëve letërtjetër giving money to usury (which is against principles), and when they could not turn them on or else no way left tëislamohen or lose the property. Water is water and electricity only for Muslims, but the Kalash are deprived of the good ones. ËshtëSiberik Qafistanit winter, the conditions of life are papërshkruarshme. Mosques and ngrohtadhe are coursed with piped water, and Kalash houses of the snow should mërdhijnë shkrirëpër to drink. During the Kalash winter sleep and live together with the few domestic animals that kanë.S ‘no hospitals or Dispensary. Voices from coursed with magnifying read vargjekuranike day and night, and many die because they lack Kalash even elementarshëndetsor care, even recently, during the women’s birth. Thanks tablirrëve indigenous Kalash culture there më.Në almost 80 years it emerged that the wide end of the twentieth century will come to ekalashëve extinction, but is still alive about 2 to 3 thousand of them. Government of Pakistan’s kaformuar “Kalash Foundation for salvation and propagation of kafir culture. But the facts speak otherwise. CHES Valley Visitors must pay well to those people parëato countries. Visitor tickets given to depreciate called “kopshtitzoologjik ticket”. Thanks to this foundation have become artifakteantropologjike Kalash. To be the greatest irony, animal protection associations vajtojnëpër disappearance of any kind, and nobody raised their voice in defense, the tablirrët evazhdojnë recent settlement of European nations It is interesting that our neighbors have the courage to jump pathirrur our wedding. . . Greeks to send teachers for years, Greek schools open and convince the world përprejardhjen hundëzakëve like Greek, Slav-Macedonians and since 1996 dërgojnëlinguistë Slavs Kalash place to find continuity between language and the Macedonian-gjuhëssllavo burrerrishte. But the greatest irony is that in 2008 when Prime Fyromit, Gruevskithirri hundëzakë visiting Prince Ali Khan and Princess Gacanfer Roni Attica, as descendants of Alexander the Great, this just to show continuity with hundëzakët Macedonian Slavs (!) . . . . . . . Albanians our wedding and we put her veil and neglect.
Ata që njohin gjuhën e mistereve të qiellit e të tokës. Këta janë Hundëzakët, banorë të një lugine majë malesh, 2500 mt. mbi nivelin e detit, aty ku piqen Afganistani, Pakistani, Taxhikistani dhe Kina. Ata flasin Sanskritisht, sot e mijra vjet, e kjo gjuhë në fakt nuk është gjë tjetër përveçse gjuha antike pellazgo-iliro-shqiptare.
-këto vajza të vogla, si shumë moshatar të tyre që jetojnë këtyre majave, duken si banoret e fshatrave tona të thella malore, por ata janë thjesht banorë të Hundëzës, dhe trashëgimtarë të padiskutueshëm të Lekës së Madh-
…….
Për Hundëzakët nuk ka mëshirë! Të gjithë i kanë bezdi, për pastërtin dhe bukurin e rracës, për dinjitetin e tyre, sidhe për veçorinë e gjuhës që askush nuk ua kupton. Ajo gjuhë njeh dhe fsheh mistere të mëdha, tokësore e qiellore. Por bota ziliqare, malinje, mendon se ata duhet të zhduken! Por sa gabim e kane !!!
Para disa muajsh, atje, ne ato male u gjend një makineri shume e çuditshme, e fshehur ne nje shpelle, sigurisht nga banoret e zones, nga hundëzakët. Kjo ishte makina fluturuese, ajo që indianët e vjetër e konsideronin si kopja teknologjike e asaj qe realizon vet njeriu i plotesuar, njeriu qe fluturon vetem me fuqine (energjine) dhe teknikat e trupit te tij. Amerikanet, dmth, ushtaret qe pastronin ato male nga talebanet, u futen ne shpelle dhe gjeten kete relike, sidhe nje dokument qe pasqyronte teknologjine dhe formulen e ketij lloj fluturimi, si per makinen si per vete njeriun perfekt. Por ky dokument eshte i shkruar ne nje gjuhe qe askush nuk e njeh, perveç ketyre njerezve te mire e te vecante…!!! ………………………..
Ne shqiptarët dasmës sonë ia vëmë vellon e harresës!Aty ku piqen Afganistani, Pakistani, Taxhikistani dhe Kina, aty është Hundëza.
Hundëzaështë mbi 2500 m mbi nivelin e detit dhe rrethohet me male 7 mijë metërshe të larta. Po në këtë lartësi mbidetare e krejtësisht malore prodhohen perimet, pemët dhe drithërat e ndryshëm, aty prodhohen prej patateve, fasules, grurit, elbit, shalqirit, rrushit, qershisë, mollës, dardhës, pjeshkës dhe kajsisë. Banorët janë arë-bërës(bujq) të mrekullueshëm dhe e kanë krijuar sistemin e vet të vaditjes e kullimit, kanalet kulluese pra, që quhen KULLSE (shqip kulluese).
Mali i lartë i mbuluar me akullnaja quhet RAKAPOSHI ( shqip -ra kahposhtë) e furnizon luginën me ujë të pijshëm. Qafirstani shihet si parajsë në tokë në Pakistanin Verilindor, me liqene të bukur, ujëvaremahnitise, pyje të paprekura të gjelbra, borë të përhershme dhe diell të butë. Nuk është vetëm vendi që të magjeps. Por kush janë qafirët? Hundëzakët jetojnë rreth 100- 140 vjet. Banorët që jetojnë në harmoni të plotë dhe kanë shëndet të mirë pa sëmundje të kohës janë të njohur në botë se rrojnë gjatë.
Një djali të lindur nëna i jep gjinj deri në tre vjet, kurse vajzës vetëm dy. Në Hundëzë nuk ka ndarje të çifteve të martuara. E quajnë veten hundëzakë, sepse lugina mes malesh ku jetojnë eka formën e hundës. Gjuha e folur prej tyre është BURRUSHASKI ( shqip-burrërrisht),gjuhë e cila nuk shkruhet. Burrat veshin SHALVARE ( shqip:shal-vare), ndërsa gratë bluzën e tyre e quajnë KAMISHA. Vallet e tyre shoqërohen nga tupanët, fyejt apopipëzat dhe valltarët kërcejnë të kapur dorë për dore në rreth. Në raste festash burratveshin pelerinë leshi të quajtur çuka. Në tetor është festa e verës (pijeve alkoolike). Gratë nuk janë të mbuluara me perçe e as shamija.
-nje hundëzake dhe nje mirditore- (gjejeni dallimin)
Festa më e rëndësishme është ajo e Vitit të Ri Diellor. Ky festim quhet NA UROSH (shqip). Në një ditë të vetme të dhjetorit kryhen të gjitha martesat e vitit. Hundëzakët e tregojnë brez pas brezi historinë e tyre se si kanë mbetur aty që nga shekulli III p. e. s.dhe se e kanë prejardhjen që nga koha e Aleksandrit të Madh. Aristidh Kola, historian arvanitas në librin e tij , , Arvanitasit” shkruan. . . Aleksandri imadh, ilir nga nëna e tij e kishte rritur ushtrinë e tij me ushtarë të zgjedhur ilirë. Por pasvrasjes së Klitit nga ana e Lekës së Madh, atë periudhë e veçojmë se rreth 6 mijë ushtarëilirë u ndanë nga ky i fundit dhe veçuan duke u pozicionuar të veçuar në Braktane deri sau përqendruan në Qafirstanin e sotëm. . . Hundëza ,me qenë se pjesa gjeografike ku ata jetojnë e ka formën e Hundës. Pra, fjalën e kemi për një mori ilirësh ( e sot rreth 50 mijë sish) që kanë mbetur aty që ngakoha e Lekës së Madh, nga koha e pushtimit të Mbretërisë së Persisë të Dariusit. Vendi ihundëzakëve u quajt Qafirstan për shkak se nuk e pranuan islamizimin. (Qafirstan –vendi jobesimtarëve). Hundëzakët jetuan me mijëra vjet si paganë deri në fillim të shekullitXIX, deri sa Emiri Abdur Rrahman Khan i konvertoi qafirët në islam. (1895-1896). Pas pushtimit të Emirit të Kabulit vendi u quajt Nuristan (Vend i Dritës) . Qafirstani ishtepushtuar shpesh edhe para Emirit dhe sigurisht që identiteti i tyre u degradua, ”priftat “ e tyre u vranë, qendrat fetare ishin djegur, të rinjtë ishin marrë me zor për ushtri, kursevajzat për haremet e khanëve. Çka është e rëndësishme që hundëzakët edhe sot e kësaj dite e pinë verën e përzier meujë, si të parët tanë ilirët. Janë popull trupgjatë, me lëkurë të bardhë dhe mollëza të kuqe,shumica e tyre me sy të kaltër, të gjelbër dhe hiri, flokët e verdhë deri në ngjyrëkafe, gjëqë i dallon nga afganët, tagjikët apo pakistanezët. Shumë prej tyre edhe leshkuq. Femra e Qafirstanit, “femra kalashe e Hundëzës me bukurinë e saj e bën që mashkulli, jo vetëm kalash, të humbë edhe fenë e tij.” “Kur një grua kalashe pi ujë i shihet uji duke gjarpëruar teposhtë fytit të saj të gjatë e të bukur”, Këto janë përshkrime të zakonshme që i bëhen bukurisë dhe butësisë së femrës Qafire. Ato besohet të jenë më të bardha se e bardha. ” Nga lëkura e saj shihen edhe venat nëpër trupin e saj të bardhë “. Kurse lartë në male jeton fisi karakteristik i Kalashëve. Kalashët janë animistët e fundit të Azisë Qendrore. Si grup i vogël prej 5 mijë vetash e kanë një histori më ndryshe nga hundëzakët tjerë.
Me kalimin e shekujve Qafirstani u nda në dy zona- ajo e qafirëve të zinj e që sot janë kalashët dhe qafirët e kuq, pasardhësit e tyre sot jetojnë në Nuristan e që iu nënshtruan xhihadit të Emirit të Kabulit. “Qafiret e zinj” jetojnë edhe sot me besimin e tyre Animist, me të cilin besohet se edhe druri ka shpirt. Me mijëra vjet kalashët e kanë ruajtur dhe mbijetuar kulturën e tyre unike,identitetin social dhe gjuhësor, por shekulli i ri i ka përballur me dy përballje të reja tëfundamentalizmit fetar dhe ndryshimeve klimatike. Studimi i Hundëzës dhe hundëzakëve ka rëndësi të madhe për kulturën shqiptare , sepsekanë jetuar me mijëra vjet të veçuar nga rrethi dhe ashtu janë ruajtur tiparet popullore,gjuhësore dhe zakonore ilire-shqiptare. Ku jemi? Mediet pakistaneze filluan së pari të shkrujnë për këtë grup njerëzish gjatë viteve të 70-takur Qafirstani u ballafaqua me uri. Duke i falënderuar kryeministrit Zylfiqar Ali Bhutto( i cili ishte me origjinë nga hundëzakët), u shpall tragjedia dhe paganët shpëtuan, ndërsaAli Bhutto ishte hero i tyre. Por, me ardhjen e deobandëve në fuqi dhe viti 1979 (Presidenti Zia Ul Hak) e shënoifillimin e fundit të qafirëve (hundëzakëve). Kush janë deobandët? Një version Wahabi i islamit, të cilët mëndojnë se vetëm atadhe wahabitë duhet të ekzistojnë, sektet tjera fetare islame duhen të zhduken. GjeneraliZija Ul Hak (edhe vetë pjesëtar i sektit Deobant) shkoi aq larg sa me anën e tablirrëve(tablirrët, rrjedhë e deobantëve) e islamizoi çdo skutë të Pakistanit. Si rrezultat i kësajtablirret (talebanët) me forcë u futën në Qafirstan duke marrë mbi 70% të territorit dheduke shkatërruar çdo gjë autoktone hundëzake dhe duke iu imponuar Islamin në mënyratmë të vrazhda. Rrëmbimimi i femrave hundëzake –kalashe dhe martesat me dhunë për t’i konvertuarnë islam ishin dhe janë një prej metodave të përdorura edhe sot e kësaj dite. Femrave tërrëmbyera dhe të martuara me dhunë nuk iu lejohej të shihnin të afërmit e tyre përderisaedhe ata nuk e merrnin islamin si fe të tyre. Por, nuk është as fsheftësi kur femrat edhe janë shitur me mënyrën “se kush paguan më shumë”. Hundëzakëve nuk iu lejohet bartja earmëve. Varfëria e qafirirëve është po ashtu faktor tjetër i madh për përqafimin e tablirri-Islamit. Qeveria nuk jep kredite pë qafirët, kurse policia dhe drejtësia shtetërore e Pakistanit nukkundërvehet kurrë kur sulmohet prona e hundëzakëve. Tablirret luajnë edhe me një letërtjetër duke iu dhënë hundëzakëve para me fajde (që është kundër parimeve), dhe kur ata nuk mund t’i kthejnë më ato s’u mbetet gjë tjetër ose tëislamohen ose të humbasin pronën. Uji i ujësjellësit dhe rryma elektrike është vetëmpër myslimanët, kurse kalashët janë të privuar nga ato të mira. Dimri i Qafistanit ështëSiberik, e kushtet e jetës janë të papërshkruarshme. Xhamitë dhe mejtepet janë të ngrohtadhe me ujë nga ujësjellësi, kurse shtëpitë e kalashëve të mërdhijnë e bora duhet shkrirëpër t’u pirë. Gjatë dimrit kalashët flenë dhe jetojnë së bashku me shtazët e pakta shtëpiake që i kanë.S’ka spitale e as dispanzeri. Zërat me zmadhuese nga mejtepet ditë e natë lexojnë vargjekuranike, kurse shumë kalashë vdesin sepse iu mungon kujdesi edhe më elementarshëndetsor, bile së fundi edhe gjatë lindjës së grave. Duke iu falënderuar tablirrëve kultura autoktone kalashe thuaja se nuk ekziston më.Në vitët e 80-ta flitej se gjerë në fund të shekullit XX do të vijë deri te shuarja ekalashëve, por ja që janë ende gjallë nja 2 deri 3 mijë sish. Qeveria e Pakistanit e kaformuar “Fondacionin Kalash për shpëtimin dhe propagimin e kulturës Qafire. Por,faktet flasin ndryshe. Vizitorët e Luginës së kalshëve duhet të paguajnë mirë për t’i parëato vende e ata njerëz. Bileta që i jepet vizitorit quhet me nënçmim “biletë e kopshtitzoologjik”. Duke iu falënderuar këtij fondacioni kalashet janë shndërruar në artifakteantropologjike. Për të qenë ironia më e madhe, shoqatat për mbrojtjen e kafshëve vajtojnëpër zhdukjen e ndonjë lloji, kurse askush nuk e ngrit zërin në mbrojtje të tyre, e tablirrët evazhdojnë shlyerjen e paganëve të fundit evropianë Është interesant që fqinjët tanë kanë guxim që të pathirrur të kërcejnë në dasmën tonë. . .Grekët me vite të tëra dërgojnë mësues, hapin shkolla greke dhe e bindin botën përprejardhjen e hundëzakëve si grekë, kurse sllavo-maqedonasit që nga viti 1996 dërgojnëlinguistë sllavë në vendin e kalashëve për të gjetur vazhdimësi gjuhësore në mes gjuhëssllavo-maqedone dhe asaj burrerrishte. Kurse ironia edhe më e madhe është ajo e vitit 2008 kur kryeministri i Fyromit, Gruevskithirri në vizitë princin hundëzakë Gacanfer Ali Khanin dhe princeshën Roni Atika,si pasardhës të Lekës së Madh e kjo vetëm për të treguar vazhdueshmërinë sllavo –maqedonase me hundëzakët(!). . . . . . . kurse ne shqiptarët dasmës sonë ia vëmë vellon eharresës dhe të mospërfilljes.
p.s.
Ju falenderoj per vemendjen dhe interesin qe tregoni ndaj albanologjise. Ju repspektoj per qendrimet tuaja dinjitoze dhe kuptimplote. Pa ju bezdisur, do t`ju ftoja qe nese desheroni te kontribuoni ne realizimin e ketij misioni, pra vajtjen ne kete vend, midis Pakistanit dhe Afganiztanit, dhe realizimin e nje dokumentari te plote ne lidhje me keto fise iliro-shqiptare antike qe mbajne gjuhen tone dhe zakonet tona
Postuar më Qershor 17, 2013 nga albanopoli -albanology nën ERNEST KOLIQI, Kategoritë e Mendimit, Shoqeria
—————————————————————
Where ripen Afghanistan, Pakistan, Tajikistan and China, there is spout Hundza. It`s over 2500 m above sea level and surrounded by mountains seven thousand meter high. Pone this mountain altitude produced entirely of vegetables, fruits and whole grains endryshëm, there are produced from potatoes, beans, wheat, barley, watermelon, grape, cherry, apple, pear, peach and apricot. Residents are field-makers (farmers) have created wonderful Nail its system of irrigation and drainage, drainage channels called KULLSE. (Classifieds drainage) mountain top covered with glaciers called RAKAPOSHI (K-fell kahposhtë) supplies the valley with drinking water. Qafirstani seen as paradise on earth in northeast Pakistan, with beautiful lakes, ujëvaremahnitise, green forests intact, permanent snow and sun gently. But nukështë only country that fascinates. But who are the kafir? Hundëzakët live about 100-140 years. Residents living in harmony and kanëshëndet good time without disease are known to live in that world. A mother gives son tëlindur breasts to three years, and only two girls. In no partitions spout married couples. They call themselves hundëzakë because they live in valleys between mountains eka shape of the nose. Languages spoken by them is BURRUSHASKI (slip-burrërrisht), which is not written language. Men wear SHALVARE (Albanian: shal-sledge), while their gratëbluzën KAMISHA call. Their dances accompanied by drums, flutes and dancers jump apopipëzat capture hand in hand around. On festive occasions burratveshin wool cape called Peaks. October is a celebration of wine (alcoholic beverages). Gratënuk are covered with veils or headscarves Holiday is the most important of the Solar New Year. This celebration is called Uros NA (Classifieds). In a single day of December marriages performed all year. Hundëzakët etregojnë generations how their history have remained there since the III century p. e. s.dhe that originate from the time of Alexander the Great. Aristides Kola arvanitas historian in his book, Arvanites “writes. . . Big Alexandria, Illyrian his mother had increased his army with soldiers chosen Illyrians. But the Kliti pasvrasjes by Alexander the Great, note that the period of about six thousand ushtarëilirë were separated from the latter and being separated positioned separately in Braktane up Qafirstanin SAU focused on today. . . Spout, because they live in the geographical part of the form of Nasal. So we have to address a host of Illyria (today about 50 thousand of them) which remain to ngakoha of Alexander the Great, from the time of the conquest of the Kingdom of Darius of Persia. The place was called Qafirstan ihundëzakëve because not accept Islamization. (Qafirstan-country unbelievers). Hundëzakët lived for thousands of years as early pagan shekullitXIX until Amir Abdur Rahman Khan of Kufr has converted to Islam. (1895-1896). After the conquest of the Emir of Kabul place was named Nuristan (Spot Light). Qafirstani ishtepushtuar often Emir and certainly before their identities were downgraded, “Priest” of them were killed, burned religious centers, youth were taken by force to the military, the harem kursevajzat Khan. What is also important to hundëzakët today’s meujë mixed drink wine, as our ancestors Illyrians. People are tall, with white skin and red sunken cheeks, most of them with blue eyes, green and gray, hair, brown to yellow, gjëqë distinguishes the Afghans or Pakistanis tagjikët. Many of them leshkuq. Qafirstanit woman, “the Hundëzës Kalash women with her beauty only makes mashkullinjo kalash also lose his religion.” “When a Kalash woman drinks water dukegjarpëruar seen water down her throat during the beautiful” These zakonshmeqë are descriptions of the beauty and tenderness become kafir women. They are believed to be more white than ebardha. “From her skin veins seen through her white body.” While living high in the mountains of the Kalash tribe characteristic. Fundittë Kalash are animists of Central Asia. As a small group of five thousand persons have a history unlike other ngahundëzakët. Over the centuries Qafirstani was divided into two areas-it’s tëzinj kafir today are the kafir Kalash and red, their descendants now live in Nuristan qëiu subject of jihad Emir of Kabul. “The black kafir” live their faith today Animist, which is believed to edhedruri soul. With thousands of years Kalash have survived and maintained their unique culture, social and linguistic identity, but the new century has faced two new tëfundamentalizmit religious confrontation and climate change. Hundëzës and hundëzakëve study is of great importance for Albanian culture, sepsekanë lived thousands of years apart from the circle and also are popular store features, and customary language Illyrian-Albanian. Where are we? Pakistani media first started shkrujnë for this group of people during the 70-takur Qafirstani faced with hunger. Thanking Prime Zylfiqar Ali Bhutto (who was originally from hundëzakët), was declared tragedy and saved Gentiles, ndërsaAli Bhutto was their hero. But, with the advent of Deoband in force since 1979 (President Zia Ul Haq) the last shënoifillimin kafir (hundëzakëve). Who are Deoband? A Wahhabi version of Islam, who believe that only atadhe wahabitë should exist, other Islamic sects should disappear. Gjeneral Zija Ul Haq (himself a member of the sect Deobant) went so far as to side tablirrëve (tablirrët, stream deobantëve) islamizoi every corner of Pakistan. As a result of kësajtablirret (Taliban) forcibly entered Qafirstan taking over 70% of the territory and destroy everything indigenous and imposing harsh of Islam. The kidnap of Hundëzake-Kalash women and forced marriages to Muslim converted were and are one of the methods used today. The kidnaped women and forcibly married were not allowed to see their relatives përderisaedhe they do not take Islam as their religion. But is not the women also fsheftësi are sold with the way “that pays more.” transfer not allowed. Qafirirëve Poverty is also another major factor for tablirri-embracing Islam. The government does not give credits ot the kafir, and state police and justice of Pakistan nukkundërvehet never hundëzakëve property when attacked. Tablirret also play a hundëzakëve letërtjetër giving money to usury (which is against principles), and when they could not turn them on or else no way left tëislamohen or lose the property. Water is water and electricity only for Muslims, but the Kalash are deprived of the good ones. ËshtëSiberik Qafistanit winter, the conditions of life are papërshkruarshme. Mosques and ngrohtadhe are coursed with piped water, and Kalash houses of the snow should mërdhijnë shkrirëpër to drink. During the Kalash winter sleep and live together with the few domestic animals that kanë.S ‘no hospitals or Dispensary. Voices from coursed with magnifying read vargjekuranike day and night, and many die because they lack Kalash even elementarshëndetsor care, even recently, during the women’s birth. Thanks tablirrëve indigenous Kalash culture there më.Në almost 80 years it emerged that the wide end of the twentieth century will come to ekalashëve extinction, but is still alive about 2 to 3 thousand of them. Government of Pakistan’s kaformuar “Kalash Foundation for salvation and propagation of kafir culture. But the facts speak otherwise. CHES Valley Visitors must pay well to those people parëato countries. Visitor tickets given to depreciate called “kopshtitzoologjik ticket”. Thanks to this foundation have become artifakteantropologjike Kalash. To be the greatest irony, animal protection associations vajtojnëpër disappearance of any kind, and nobody raised their voice in defense, the tablirrët evazhdojnë recent settlement of European nations It is interesting that our neighbors have the courage to jump pathirrur our wedding. . . Greeks to send teachers for years, Greek schools open and convince the world përprejardhjen hundëzakëve like Greek, Slav-Macedonians and since 1996 dërgojnëlinguistë Slavs Kalash place to find continuity between language and the Macedonian-gjuhëssllavo burrerrishte. But the greatest irony is that in 2008 when Prime Fyromit, Gruevskithirri hundëzakë visiting Prince Ali Khan and Princess Gacanfer Roni Attica, as descendants of Alexander the Great, this just to show continuity with hundëzakët Macedonian Slavs (!) . . . . . . . Albanians our wedding and we put her veil and neglect.
Ata që njohin gjuhën e mistereve të qiellit e të tokës. Këta janë Hundëzakët, banorë të një lugine majë malesh, 2500 mt. mbi nivelin e detit, aty ku piqen Afganistani, Pakistani, Taxhikistani dhe Kina. Ata flasin Sanskritisht, sot e mijra vjet, e kjo gjuhë në fakt nuk është gjë tjetër përveçse gjuha antike pellazgo-iliro-shqiptare.
-këto vajza të vogla, si shumë moshatar të tyre që jetojnë këtyre majave, duken si banoret e fshatrave tona të thella malore, por ata janë thjesht banorë të Hundëzës, dhe trashëgimtarë të padiskutueshëm të Lekës së Madh-
…….
Për Hundëzakët nuk ka mëshirë! Të gjithë i kanë bezdi, për pastërtin dhe bukurin e rracës, për dinjitetin e tyre, sidhe për veçorinë e gjuhës që askush nuk ua kupton. Ajo gjuhë njeh dhe fsheh mistere të mëdha, tokësore e qiellore. Por bota ziliqare, malinje, mendon se ata duhet të zhduken! Por sa gabim e kane !!!
Para disa muajsh, atje, ne ato male u gjend një makineri shume e çuditshme, e fshehur ne nje shpelle, sigurisht nga banoret e zones, nga hundëzakët. Kjo ishte makina fluturuese, ajo që indianët e vjetër e konsideronin si kopja teknologjike e asaj qe realizon vet njeriu i plotesuar, njeriu qe fluturon vetem me fuqine (energjine) dhe teknikat e trupit te tij. Amerikanet, dmth, ushtaret qe pastronin ato male nga talebanet, u futen ne shpelle dhe gjeten kete relike, sidhe nje dokument qe pasqyronte teknologjine dhe formulen e ketij lloj fluturimi, si per makinen si per vete njeriun perfekt. Por ky dokument eshte i shkruar ne nje gjuhe qe askush nuk e njeh, perveç ketyre njerezve te mire e te vecante…!!! ………………………..
Ne shqiptarët dasmës sonë ia vëmë vellon e harresës!Aty ku piqen Afganistani, Pakistani, Taxhikistani dhe Kina, aty është Hundëza.
Hundëzaështë mbi 2500 m mbi nivelin e detit dhe rrethohet me male 7 mijë metërshe të larta. Po në këtë lartësi mbidetare e krejtësisht malore prodhohen perimet, pemët dhe drithërat e ndryshëm, aty prodhohen prej patateve, fasules, grurit, elbit, shalqirit, rrushit, qershisë, mollës, dardhës, pjeshkës dhe kajsisë. Banorët janë arë-bërës(bujq) të mrekullueshëm dhe e kanë krijuar sistemin e vet të vaditjes e kullimit, kanalet kulluese pra, që quhen KULLSE (shqip kulluese).
Mali i lartë i mbuluar me akullnaja quhet RAKAPOSHI ( shqip -ra kahposhtë) e furnizon luginën me ujë të pijshëm. Qafirstani shihet si parajsë në tokë në Pakistanin Verilindor, me liqene të bukur, ujëvaremahnitise, pyje të paprekura të gjelbra, borë të përhershme dhe diell të butë. Nuk është vetëm vendi që të magjeps. Por kush janë qafirët? Hundëzakët jetojnë rreth 100- 140 vjet. Banorët që jetojnë në harmoni të plotë dhe kanë shëndet të mirë pa sëmundje të kohës janë të njohur në botë se rrojnë gjatë.
Një djali të lindur nëna i jep gjinj deri në tre vjet, kurse vajzës vetëm dy. Në Hundëzë nuk ka ndarje të çifteve të martuara. E quajnë veten hundëzakë, sepse lugina mes malesh ku jetojnë eka formën e hundës. Gjuha e folur prej tyre është BURRUSHASKI ( shqip-burrërrisht),gjuhë e cila nuk shkruhet. Burrat veshin SHALVARE ( shqip:shal-vare), ndërsa gratë bluzën e tyre e quajnë KAMISHA. Vallet e tyre shoqërohen nga tupanët, fyejt apopipëzat dhe valltarët kërcejnë të kapur dorë për dore në rreth. Në raste festash burratveshin pelerinë leshi të quajtur çuka. Në tetor është festa e verës (pijeve alkoolike). Gratë nuk janë të mbuluara me perçe e as shamija.
-nje hundëzake dhe nje mirditore- (gjejeni dallimin)
Festa më e rëndësishme është ajo e Vitit të Ri Diellor. Ky festim quhet NA UROSH (shqip). Në një ditë të vetme të dhjetorit kryhen të gjitha martesat e vitit. Hundëzakët e tregojnë brez pas brezi historinë e tyre se si kanë mbetur aty që nga shekulli III p. e. s.dhe se e kanë prejardhjen që nga koha e Aleksandrit të Madh. Aristidh Kola, historian arvanitas në librin e tij , , Arvanitasit” shkruan. . . Aleksandri imadh, ilir nga nëna e tij e kishte rritur ushtrinë e tij me ushtarë të zgjedhur ilirë. Por pasvrasjes së Klitit nga ana e Lekës së Madh, atë periudhë e veçojmë se rreth 6 mijë ushtarëilirë u ndanë nga ky i fundit dhe veçuan duke u pozicionuar të veçuar në Braktane deri sau përqendruan në Qafirstanin e sotëm. . . Hundëza ,me qenë se pjesa gjeografike ku ata jetojnë e ka formën e Hundës. Pra, fjalën e kemi për një mori ilirësh ( e sot rreth 50 mijë sish) që kanë mbetur aty që ngakoha e Lekës së Madh, nga koha e pushtimit të Mbretërisë së Persisë të Dariusit. Vendi ihundëzakëve u quajt Qafirstan për shkak se nuk e pranuan islamizimin. (Qafirstan –vendi jobesimtarëve). Hundëzakët jetuan me mijëra vjet si paganë deri në fillim të shekullitXIX, deri sa Emiri Abdur Rrahman Khan i konvertoi qafirët në islam. (1895-1896). Pas pushtimit të Emirit të Kabulit vendi u quajt Nuristan (Vend i Dritës) . Qafirstani ishtepushtuar shpesh edhe para Emirit dhe sigurisht që identiteti i tyre u degradua, ”priftat “ e tyre u vranë, qendrat fetare ishin djegur, të rinjtë ishin marrë me zor për ushtri, kursevajzat për haremet e khanëve. Çka është e rëndësishme që hundëzakët edhe sot e kësaj dite e pinë verën e përzier meujë, si të parët tanë ilirët. Janë popull trupgjatë, me lëkurë të bardhë dhe mollëza të kuqe,shumica e tyre me sy të kaltër, të gjelbër dhe hiri, flokët e verdhë deri në ngjyrëkafe, gjëqë i dallon nga afganët, tagjikët apo pakistanezët. Shumë prej tyre edhe leshkuq. Femra e Qafirstanit, “femra kalashe e Hundëzës me bukurinë e saj e bën që mashkulli, jo vetëm kalash, të humbë edhe fenë e tij.” “Kur një grua kalashe pi ujë i shihet uji duke gjarpëruar teposhtë fytit të saj të gjatë e të bukur”, Këto janë përshkrime të zakonshme që i bëhen bukurisë dhe butësisë së femrës Qafire. Ato besohet të jenë më të bardha se e bardha. ” Nga lëkura e saj shihen edhe venat nëpër trupin e saj të bardhë “. Kurse lartë në male jeton fisi karakteristik i Kalashëve. Kalashët janë animistët e fundit të Azisë Qendrore. Si grup i vogël prej 5 mijë vetash e kanë një histori më ndryshe nga hundëzakët tjerë.
Me kalimin e shekujve Qafirstani u nda në dy zona- ajo e qafirëve të zinj e që sot janë kalashët dhe qafirët e kuq, pasardhësit e tyre sot jetojnë në Nuristan e që iu nënshtruan xhihadit të Emirit të Kabulit. “Qafiret e zinj” jetojnë edhe sot me besimin e tyre Animist, me të cilin besohet se edhe druri ka shpirt. Me mijëra vjet kalashët e kanë ruajtur dhe mbijetuar kulturën e tyre unike,identitetin social dhe gjuhësor, por shekulli i ri i ka përballur me dy përballje të reja tëfundamentalizmit fetar dhe ndryshimeve klimatike. Studimi i Hundëzës dhe hundëzakëve ka rëndësi të madhe për kulturën shqiptare , sepsekanë jetuar me mijëra vjet të veçuar nga rrethi dhe ashtu janë ruajtur tiparet popullore,gjuhësore dhe zakonore ilire-shqiptare. Ku jemi? Mediet pakistaneze filluan së pari të shkrujnë për këtë grup njerëzish gjatë viteve të 70-takur Qafirstani u ballafaqua me uri. Duke i falënderuar kryeministrit Zylfiqar Ali Bhutto( i cili ishte me origjinë nga hundëzakët), u shpall tragjedia dhe paganët shpëtuan, ndërsaAli Bhutto ishte hero i tyre. Por, me ardhjen e deobandëve në fuqi dhe viti 1979 (Presidenti Zia Ul Hak) e shënoifillimin e fundit të qafirëve (hundëzakëve). Kush janë deobandët? Një version Wahabi i islamit, të cilët mëndojnë se vetëm atadhe wahabitë duhet të ekzistojnë, sektet tjera fetare islame duhen të zhduken. GjeneraliZija Ul Hak (edhe vetë pjesëtar i sektit Deobant) shkoi aq larg sa me anën e tablirrëve(tablirrët, rrjedhë e deobantëve) e islamizoi çdo skutë të Pakistanit. Si rrezultat i kësajtablirret (talebanët) me forcë u futën në Qafirstan duke marrë mbi 70% të territorit dheduke shkatërruar çdo gjë autoktone hundëzake dhe duke iu imponuar Islamin në mënyratmë të vrazhda. Rrëmbimimi i femrave hundëzake –kalashe dhe martesat me dhunë për t’i konvertuarnë islam ishin dhe janë një prej metodave të përdorura edhe sot e kësaj dite. Femrave tërrëmbyera dhe të martuara me dhunë nuk iu lejohej të shihnin të afërmit e tyre përderisaedhe ata nuk e merrnin islamin si fe të tyre. Por, nuk është as fsheftësi kur femrat edhe janë shitur me mënyrën “se kush paguan më shumë”. Hundëzakëve nuk iu lejohet bartja earmëve. Varfëria e qafirirëve është po ashtu faktor tjetër i madh për përqafimin e tablirri-Islamit. Qeveria nuk jep kredite pë qafirët, kurse policia dhe drejtësia shtetërore e Pakistanit nukkundërvehet kurrë kur sulmohet prona e hundëzakëve. Tablirret luajnë edhe me një letërtjetër duke iu dhënë hundëzakëve para me fajde (që është kundër parimeve), dhe kur ata nuk mund t’i kthejnë më ato s’u mbetet gjë tjetër ose tëislamohen ose të humbasin pronën. Uji i ujësjellësit dhe rryma elektrike është vetëmpër myslimanët, kurse kalashët janë të privuar nga ato të mira. Dimri i Qafistanit ështëSiberik, e kushtet e jetës janë të papërshkruarshme. Xhamitë dhe mejtepet janë të ngrohtadhe me ujë nga ujësjellësi, kurse shtëpitë e kalashëve të mërdhijnë e bora duhet shkrirëpër t’u pirë. Gjatë dimrit kalashët flenë dhe jetojnë së bashku me shtazët e pakta shtëpiake që i kanë.S’ka spitale e as dispanzeri. Zërat me zmadhuese nga mejtepet ditë e natë lexojnë vargjekuranike, kurse shumë kalashë vdesin sepse iu mungon kujdesi edhe më elementarshëndetsor, bile së fundi edhe gjatë lindjës së grave. Duke iu falënderuar tablirrëve kultura autoktone kalashe thuaja se nuk ekziston më.Në vitët e 80-ta flitej se gjerë në fund të shekullit XX do të vijë deri te shuarja ekalashëve, por ja që janë ende gjallë nja 2 deri 3 mijë sish. Qeveria e Pakistanit e kaformuar “Fondacionin Kalash për shpëtimin dhe propagimin e kulturës Qafire. Por,faktet flasin ndryshe. Vizitorët e Luginës së kalshëve duhet të paguajnë mirë për t’i parëato vende e ata njerëz. Bileta që i jepet vizitorit quhet me nënçmim “biletë e kopshtitzoologjik”. Duke iu falënderuar këtij fondacioni kalashet janë shndërruar në artifakteantropologjike. Për të qenë ironia më e madhe, shoqatat për mbrojtjen e kafshëve vajtojnëpër zhdukjen e ndonjë lloji, kurse askush nuk e ngrit zërin në mbrojtje të tyre, e tablirrët evazhdojnë shlyerjen e paganëve të fundit evropianë Është interesant që fqinjët tanë kanë guxim që të pathirrur të kërcejnë në dasmën tonë. . .Grekët me vite të tëra dërgojnë mësues, hapin shkolla greke dhe e bindin botën përprejardhjen e hundëzakëve si grekë, kurse sllavo-maqedonasit që nga viti 1996 dërgojnëlinguistë sllavë në vendin e kalashëve për të gjetur vazhdimësi gjuhësore në mes gjuhëssllavo-maqedone dhe asaj burrerrishte. Kurse ironia edhe më e madhe është ajo e vitit 2008 kur kryeministri i Fyromit, Gruevskithirri në vizitë princin hundëzakë Gacanfer Ali Khanin dhe princeshën Roni Atika,si pasardhës të Lekës së Madh e kjo vetëm për të treguar vazhdueshmërinë sllavo –maqedonase me hundëzakët(!). . . . . . . kurse ne shqiptarët dasmës sonë ia vëmë vellon eharresës dhe të mospërfilljes.
p.s.
Ju falenderoj per vemendjen dhe interesin qe tregoni ndaj albanologjise. Ju repspektoj per qendrimet tuaja dinjitoze dhe kuptimplote. Pa ju bezdisur, do t`ju ftoja qe nese desheroni te kontribuoni ne realizimin e ketij misioni, pra vajtjen ne kete vend, midis Pakistanit dhe Afganiztanit, dhe realizimin e nje dokumentari te plote ne lidhje me keto fise iliro-shqiptare antike qe mbajne gjuhen tone dhe zakonet tona
0 comments:
Post a Comment